Tôi đã rất băn khoăn không rõ mình nên viết những gì khi đọc xong câu chuyện này. Những tâm sự được gửi gắm trong câu chuyện, những nỗi niềm khó lòng bật thốt thành lời ấy cứ luôn vấn vít, quanh quẩn trong tâm trí tôi, hệt như vị đắng gây nghiện của ly cà phê sánh đặc mỗi sáng ta nhâm nhi, nhấm nháp.
“Chị là tấm gương” là một nhan đề giản đơn nhưng tạo sự tò mò lớn trong quyển sách “Những người giữ lửa tình yêu với sách” của tác giả Nguyễn Hữu Giới. Tôi đã tự hỏi chị đây là ai? Tại sao chị lại là tấm gương? Những câu hỏi ấy cứ trở đi trở lại khiến tôi không thể không giở trang sách để thỏa mãn trăn trở của chính mình.
Hình ảnh chị Lâu trong câu chuyện được bắt đầu với vẻ đẹp của một chiến sĩ cách mạng điển hình: rạo rực tinh thần yêu nước, nhiệt huyết với cách mạng và sẵn sàng cống hiến, hi sinh vì độc lập, tự do. Tinh thần ấy là nét đẹp truyền thống của dân tộc, mà như Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã từng nhận xét : “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của dân tộc ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ Quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”. Bước vào con đường cách mạng là phải chấp nhận khó khăn, gian khổ. Ngay từ những bước đi chập chững đầu tiên của chị trên con đường ấy, người đọc đã không khỏi bồi hồi xúc động khi nghe nhắc đến “hình ảnh người mẹ hiền giơ tay tiễn biệt con, với những giọt nước mắt đong đầy và những lời dặn dò đầy cảm xúc”.
Tạm chia xa cái riêng tư để hòa mình vào cái chung. Phẩm chất ấy của chị, cũng như mọi người chiến sĩ yêu nước khác, đã góp phần vào chiến thắng lẫy lừng của đất nước, làm ánh ngời thêm những giá trị tâm hồn sâu lắng của dân tộc Việt. Làm cách mạng nào có chi là dễ dàng, chị Lâu, bằng sự khéo léo và tinh trí của mình đã nhiều lần vượt qua những hiểm nguy, chông gai để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Những hành động ấy của chị, chỉ bấy nhiêu đấy thôi cũng đã đủ là tấm gương sáng cho bao thanh thiếu niên noi theo và học tập.
Lẽ nào câu chuyện chỉ ngắn gọn kết thúc ở đấy thôi sao? Nhưng không, cuộc đời chưa bao giờ là trải đầy hoa hồng cho bất kì ai và chị Lâu cũng không phải là một ngoại lệ cho số phận trêu đùa, đẩy đưa. Khi mà chỉ ít lâu nữa đã đến ngày giải phóng, chị lại nhận được tin chồng mất, để lại bào thai mới đầy ba tháng trong bụng chị. Giữa hoàn cảnh như thế, bạn sẽ làm thế nào?
Với riêng tôi, có lẽ tôi khó lòng trụ vững nổi. Cảnh mẹ góa con côi đang bày ra trước mắt trong khi nước nhà chưa biết ngày độc lập, người chồng, người cha, chỗ dựa vững chắc trong gia đình đột ngột ra đi để lại khoảng trống quá lớn. Tôi ngưỡng mộ sự bản lĩnh và can trường của chị khi gạt bỏ mọi khó khăn để tiến về phía trước. Bất kì một sự đã kích nào cũng không nên trở thành một cái cớ cho ta sa ngã. Chúng ta không thể thay đổi thế giới nhưng ta có thể thay đổi bản thân mình. Việc chúng ta cần làm là chọn lựa một con đường đúng đắn và kiên trì bước tiếp.
Có lẽ, những điều ấy ai cũng tỏ tường, ai cũng thấu hiểu nhưng có bao nhiêu người trong chúng ta có khả năng thực hiện điều ấy? Không những chỉ đơn thuần là bước tiếp, chị đã bước một cách vững vàng và tràn đầy nghị lực. Vừa nuôi con vừa xây dựng sự nghiệp, ở lĩnh vực nào chị cũng hoàn thành xuất sắc. Càng lần giở trang sách, tôi lại càng giật mình tự hỏi người phụ nữ ấy làm sao có thể mạnh mẽ đến như thế? Làm sao chị có thể đạt được thành công vượt bậc dù với biết bao chông gai trên đường đời như thế? Càng đặt ra những câu hỏi, tôi lại càng cảm phục chị hơn. Động lực để chị cố gắng có lẽ là vì đứa con thân yêu của mình nhưng hơn thế nữa, dường như chị nhận ra rằng, có những lúc, không có lần sau, không có cơ hội bắt đầu lại. Có những lúc, bỏ lỡ hiện tại, vĩnh viễn không còn cơ hội nữa…
Hơn hai mươi năm với sự nghiệp người cán bộ thư viện, gắn liền với trang sách tri thức quý báu, chị đã đạt được nhiều thành tựu. Tuy vậy, khó khăn vẫn chưa dừng lại khi chị phải một lần nữa gầy dựng lại từ đầu. Gian nan là thế nhưng lẽ nào chị sẽ từ bỏ ư? Một con người đã trải qua biết bao thử thách như thế sẽ từ bỏ ư? Người ta có thể quên những gì bạn đã nói. Người ta có thể quên những gì bạn đã làm. Nhưng bạn làm cho họ cảm thấy thế nào, họ sẽ nhớ mãi mãi.
Chị Lâu trong câu chuyện đã làm nhiều, đã trải lòng nhiều nhưng những gì chị để lại, những chân tâm thực ý đọng lại trong tâm hồn bạn đọc mới thực sự là những giá trị vượt thời gian mà tác giả muốn gửi gắm. Một thân thể lành lặn vẫn chẳng có ý nghĩa gì nếu trong tâm ta là một mảnh hồn dị tật. Hãy sống như chị, để là tấm gương soi sáng muôn thế hệ sau noi theo. Hãy sống với trái tim tràn đầy nhựa sống bởi lẽ, ánh sáng cho ngày mai, chưa bao giờ là tắt lịm với bất kì ai.
Là thế hệ tiếp nối, noi theo tấm gương cần cù chịu khó của những người giữ lửa tình yêu với sách, tôi càng thấy yêu quý sách, yêu những người làm nghề thư viện, mỗi ngày góp nhặt thêm những quyển sách hay để dâng tặng cho đời. Bởi sách là ngọn đèn bất diệt thắp sáng tri thức con người. Chúng ta là những người hưởng thụ, hãy trân trọng, quý yêu và góp phần nhỏ bé của mình cùng với những người “giữ sách” xây dựng kho tàng tri thức vô tận của nhân loại ngày một phong phú và tuyệt vời hơn./.